Blog

Παίζοντας την επανάσταση του ’21…

Η ελληνική επανάσταση του 1821 σίγουρα αποτέλεσε ένα ορόσημο για την αλλαγή του γεωπολιτικού χάρτη της Ευρώπης κατά τον 19ο αιώνα. Αν και κρύβει μια πολύχρωμη ιστορία με πολλές πτυχές, πολλές εκ των οποίων είναι χιλιοειπωμένες μέσω του εκπαιδευτικού μας συστήματος, ωστόσο αποτελεί μια περίοδο της ιστορίας που θεωρείται κάπως «ομιχλώδης» για όσους δεν είναι ελληνικής καταγωγής. Έτσι, ως θεματική είναι αρκετά παραγκωνισμένη ή και άγνωστη, όσον αφορά τον χώρο των επιτραπέζιων παιχνιδιών στρατηγικής. Παρακάτω, θα κάνουμε μια όσο το δυνατόν πο συγκεντρωτική προσπάθεια να αναφέρουμε όσα επιτραπέζια παιχνίδια έχουν πέσει στην αντίληψη μας και αφορούν την επανάσταση του 1821, από καρτοπαίχνιδα μέχρι και τα παιχνίδια ρόλων. Φυσικά, όσο εκτενής και καλοπροαίρετη κι αν είναι η απόπειρα μας, είναι πολύ πιθανό να μας έχουν διαφύγει της προσοχής κάποιες κυκλοφορίες.

Σαφέστατα, ανάμεσα στα κυκλοφορίες αυτές θα πρέπει να ξεχωρίσουμε –πρωτίστως- την κυκλοφορία της επετειακής έκδοσης του δημοφιλούς παιχνιδιού Stratego, η οποία διατίθεται πλέον στην ελληνική αγορά μέσω της εταιρείας Zito! Games (θυγατρική των εκδόσεων Ψυχογιός). Το παιχνίδι Stratego ανήκει στην προνομιούχα κατηγορία των παιχνιδιών στρατηγικής που θεωρούνται «παιχνίδια νόησης» και έτσι, χαίρουν υποστήριξης από ομοσπονδίες σε όλο τον κόσμο, με διοργανώσεις και παγκόσμια πρωταθλήματα. Αυτό φυσικά είναι κάτι το γνωστό για τους φίλους του Comic N’ Play, καθώς η Ελληνική Ομοσπονδία Stratego δια του αντιπροσώπου της, (προέδρου και κατόχου τίτλου παγκόσμιου πρωταθλητή-2016) Στ. Σεκερτζή, δίνει το παρόν ανελλιπώς στις διοργανώσεις μας από το 2016 μέχρι και σήμερα.

Η κλασική έκδοση του παιχνιδιού έρχεται με πιόνια και ταμπλό με την αισθητική των Ναπολεόντιων πολέμων. Ωστόσο, έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα και αρκετές άλλες επετειακές/θεματικές παραλλαγές, όπως αυτή των Star Wars και του Αμερικανικού Εμφυλίου, για να αναφέρουμε ορισμένες πολύ χαρακτηριστικές. Σε αυτή την λίστα λοιπόν έρχεται να προστεθεί και η επετειακή-συλλεκτική έκδοση του “Stratego 1821”, διπλού ενδιαφέροντος για τους φίλους του Comic N’ Play, μιας και η έκδοση φέρει την υπογραφή του δημιουργού κόμικς Θ. Καραμπάλιου (γνωστού από την επική σειρά κόμικς «1800» από τις εκδόσεις Jemma Press). Χωρίς να έχει κάποια ιδιαιτερότητα ή αλλαγή ως προς τους κανόνες του, η ελληνική έκδοση του παιχνιδιού έχει εικονογραφηθεί εξ’ ολοκλήρου με το εξαιρετικό ύφος του εν λόγω δημιουργού και με απόλυτη επιμέλεια στις λεπτομέρειες, πράγμα που σημαίνει ότι αξίζει να προστεθεί στην συλλογή οποιουδήποτε αγαπάει το κλασικό Stratego (ή αναζητούσε μια αφορμή για να το αποκτήσει!). Τα πάντα στην συγκεκριμένη έκδοση, από το κουτί, μέχρι το ταμπλό, τα πιόνια και τους κανόνες οδηγιών, έχουν επανασχεδιαστεί από τον Θ. Καραμπάλιο και έτσι, το γεγονός και μόνο πως το φετινό (2021) παγκόσμιο πρωτάθλημα Stratego θα φιλοξενηθεί και πάλι στην χώρα μας, προσθέτει μια επιπλέον αξία στην συγκεκριμένη επετειακή έκδοση, που –κατά την γνώμη μας- δεν θα έπρεπε να λείπει από το σπίτι κανενός λάτρη των επιτραπέζιων παιχνιδιών! Φυσικά, το παιχνίδι θα κυκλοφορήσει και στο εξωτερικό.

Mια ακόμα ελληνική, ανάλαφρη και συνάμα εκπαιδευτική προσέγγιση στην θεματική αυτή, μας έρχεται με την μορφή των κλασικών παιχνιδιών γνώσεων, από την εταιρεία 5050 games. Πρόκειται για μια προσθήκη στον ήδη αρκετά εκτενή κατάλογο αντίστοιχων τίτλων της εν λόγω εταιρείας, που έχει εκδώσει μια σειρά από καρτοπαίχνιδα με θέμα την ελληνική μυθολογία. Η θεματική του 1821 έρχεται σε παραλλαγή τύπου «φιδάκι», με τον τίτλο «Οι Ήρωες της Επανάστασης» όπου οι παίκτες, για να κερδίσουν, πρέπει να ολοκληρώσουν πρώτοι μια διαδρομή με το πιόνι τους πάνω στο ταμπλό του παιχνιδιού, απαντώντας προηγουμένως σωστά στις σχετικές ερωτήσεις που εμπεριέχονται στις κάρτες του παιχνιδιού.

Η εταιρεία παιχνιδιών Δεσύλλας έχει επίσης κυκλοφορήσει μια σειρά από επιτραπέζια παιχνίδια με την ίδια θεματική (πρόκειται για ένα εντυπωσιακό «πακέτο» πέντε συνολικά διαφορετικών προϊόντων), προφανώς με την αφορμή της εθνικής επετείου. Ανάμεσα στα -προφανώς αναμενόμενα και σαφώς πιο ανάλαφρα- καρτοπαίχνιδα με ερωτήσεις γνώσεων ή  «υπερατού», εμείς εντοπίσαμε και το παιχνίδι «1821 – Η ΜΑΧΗ».

Το παιχνίδι σχεδιάστηκε για 2 έως 4 παίκτες και δανείζεται αρκετά στοιχεία από τον μηχανισμό του πολύ δημοφιλούς παιχνιδιού RISK. Έτσι, σε έναν χάρτη του ελλαδικού χώρου (χωρισμένο χονδρικά πάνω στα Οθωμανικά σαντζάκια), οι παίκτες προσπαθούν να απελευθερώσουν κομμάτι-κομμάτι τις διάφορες περιοχές, μετακινώντας τις συνολικά 200 και πλέον μινιατούρες που συμπεριλαμβάνονται στο παιχνίδι (και τις οποίες συμπερλαμβάνουμε στα υπέρ του). Οι παίκτες αναλαμβάνουν τον ρόλο Ελλήνων αγωνιστών, ενώ ένας μηχανισμός από κάρτες παράγει μια σειρά από αυτοματοποιημένες  αντιδράσεις των Οθωμανών, με την μορφή τυχαίων «γεγονότων» που επηρεάζουν τον συσχετισμό μονάδων πάνω στο ταμπλό. Έτσι, δημιουργείται και μια ανταγωνιστικότητα μεταξύ των παικτών, που αντανακλά ως ένα βαθμό την εμφυλιακή διχόνοια μεταξύ των επαναστατών, καθώς –εκτός από τους κοινούς αντιπάλους «Οθωμανούς»- πρέπει να φροντίσουν να εξασφαλίσουν περισσότερους πόντους «Φήμης» από τους υπολοίπους, που κερδίζονται μονάχα με την απελευθέρωση περιοχών, χωρίς όμως την παρέμβαση/υποστήριξη των δυνάμεων των συμπαικτών τους. Η μάχη μεταξύ των αγωνιστών και των Οθωμανικών δυνάμεων καθορίζεται από απλές ζαριές, με την λογική του «το μεγαλύτερο άθροισμα κερδίζει».

Σίγουρα δεν πρόκειται για κάποιο παιχνίδι που εμβαθύνει στην περίοδο ή θα προσφέρει κάτι το συγκλονιστικό σε βετεράνους των επιτραπέζιων, αλλά οπωσδήποτε θα διασκεδάσει όσους θέλουν να απολαύσουν ένα ευχάριστο απόγευμα με παρέα που αναζητά μια «επαναστατική» πινελιά, έτσι για την αλλαγή.

Για τους πιο σκληροπυρηνικούς φίλους των επιτραπέζιων παιχνιδιών έχουμε και την μοναδική παγκοσμίως κυκλοφορία κατεξοχήν επιτραπέζιου παιχνιδιού στρατηγικής για την επανάσταση του 1821. Είναι ο τίτλος “FREEDOM!”, που μας έρχεται από την πολωνική εταιρεία Phalanx και θα κυκλοφορεί και με κανόνες στα ελληνικά ως «ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ». Το παιχνίδι υλοποιήθηκε χάρη σε καμπάνια kickstarter, σε σχεδιασμό του Β. Μπαγιαρτάκη (άλλο παιχνίδι του ιδίου ειναι το…“Souvlaki Wars”), αναφέρεται στην υπόθεση της τρίτης και τελευταίας πολιορκίας του Μεσολογγίου και είναι για 2 παίκτες, που φυσικά αναλαμβάνουν τους ρόλους, των Τουρκο-Αιγυπτίων πολιορκητών  από την μια και των Ελλήνων αμυνομένων απ’ την άλλη. Το ταμπλό του παιχνιδιού χωρίζεται σε δύο βασικά κομμάτια, όπου το ένα είναι ο χάρτης του Μεσολογγίου με την περίμετρο χαρακωμάτων των Οθωμανών πολιορκητών, πάνω στο οποίο οι παίκτες καλούνται να πάρουν τακτικές αποφάσεις και να μετακινούν τα πιόνια των στρατιωτικών δυνάμεων τους (που έρχονται με την μορφή στυλιζαρισμένων έγχρωμων κύβων) και το άλλο, όπου σημειώνονται με μάρκες, διάφορα διαχειριστικά ζητήματα του παιχνιδιού, όπως ο αριθμός του γύρου και το ηθικό των μονάδων των εμπλεκόμενων. Οι παίκτες θα πρέπει να αναλογιστούν, εκτός από το τακτικό κομμάτι της πολιορκίας (όπου η τοποθέτηση του πυροβολικού παίζει σημαντικό ρόλο) και μια σειρά από άλλα ζητήματα, όπως εφοδιασμός, τα διαθέσιμα χρήματα, αλλά και τους πόντους επιρροής για υποστήριξη από την «Υψηλή Πύλη» ή την «Επαναστατική Κυβέρνηση του Ναυπλίου», αναλόγως με την πλευρά. Μια σειρά από κάρτες παρέχει στο παιχνίδι τον βασικό μηχανισμό εξέλιξης του, με την μορφή γεγονότων, ενώ από τον 4ο γύρο και έπειτα, το παιχνίδι δυσκολεύει αυτομάτως, καθώς προστίθενται υποχρεωτικά στο ταμπλό οι Αιγυπτιακές ενισχύσεις, γεγονός που αυξάνει τα κόστη συντήρησης για τον Οθωμανό παίκτη, αλλά και την πίεση για τον «Έλληνα» αμυνόμενο. Το παιχνίδι το κερδίζει όποιος καταφέρει μέσα σε έξι γύρους να μηδενίσει το ηθικό του αντιπάλου, μέσα από μια σειρά ενεργειών που συμπεριλαμβάνουν φυσικά τις επιθετικές ενέργειες στον αμυντικό περίβολο του χάρτη του Μεσολογγίου. Πρόκειται λοιπόν για ένα καθαρόαιμο παιχνίδι στρατηγικής, που αν και απλό, παρέχει χρώμα και ατμόσφαιρα, ενώ συνάμα μπορεί να αποτελέσει και αφορμή για περαιτέρω ιστορική έρευνα.

Ας ρίξουμε τώρα μια ματιά και στα «καθαρόαιμα» παιχνίδια στρατηγικής με μινιατούρες, για όσους επιθυμούν να αναπαραστήσουν μια από τις πολυάριθμες μάχες της περιόδου.

Tο ναυτικό κομμάτι του αγώνα φαίνεται εκ πρώτης όψεως πως ήταν, επί δεκαετίες, η προφανέστερη και πιο “εύκολη” επιλογή για αναπαραγωγή της περιόδου σε τέτοιου στυλ παιχνιδιού στρατηγικής. Μιας και η σύρραξη συμπαρέσυρε και την εμπλοκή των στόλων Ρώσων, Άγγλων, Γάλλων και Οθωμανών της περιόδου, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει τα πλοία τους, που αναπαρίστανται από εξαιρετικά μοντέλα σε όλες τις δημοφιλείς κλίμακες για ναυτικά παιχνίδια(1/600, 1/750 ή 1/1200), ενώ φυσικά υπάρχει και μια αντίστοιχη πληθώρα επιλογών σε συστήματα κανόνων. Η αφορμή γι’ αυτό είναι οι εξαιρετικά δημοφιλείς (στον κόσμο των παιχνιδιών στρατηγικής τουλάχιστον) Ναπολεόντιοι Πόλεμοι, αλλά τα περισσότερα μοντέλα ιστιοφόρων ταιριάζουν και στην περίπτωση του Αγώνα για το 1821, με ελάχιστες ίσως τροποποιήσεις. Φυσικά, η πληθώρα των πλοίων υπό επαναστατική σημαία ήταν εμπορικά μπρίκια (ή και μικρότερα πλεούμενα), αλλά τα αντίστοιχα μοντέλα, με μια καλή έρευνα (και με το αντίστοιχο χρηματικό τίμημα) είναι διαθέσιμα για όποιον θέλει να ασχοληθεί.

 

Στο κομμάτι των χερσαίων επιχειρήσεων, αν και οι επιλογές για φιγούρες πεζών και έφιππων του Οθωμανικού στρατού είναι αρκετές (εξαιτίας των Ναπολεόντιων πολέμων και πάλι), φαίνεται πως η μοναδική διαθέσιμη επιλογή για αγωνιστές του ’21 ήταν, επί σειρά ετών, η περιορισμένη σε κωδικούς σειρά από φιγούρες στην κλίμακα των 15 χιλ. (= 1/100) του Αθηναίου Σπύρου Κουμούση, που διατίθονταν μέσω της βρετανικής Alphacast (δυστυχώς έχει κλείσει εδώ και χρόνια). Την σειρά μινιατούρων συνόδευε και ένα απλό σύστημα κανόνων με τον τίτλο «Ελευθερία ή Θάνατος», από τις εκδόσεις Αίολος (επίσης εδώ και χρόνια εξαντλημένο). Οι φιγούρες ήταν απλοϊκές από άποψη λεπτομέρειας και αρκετά στυλιζαρισμένες ως προς τις πόζες τους, αλλά ωστόσο καλύπταν ένα σημαντικό κενό της αγοράς, αποτελώντας ένα προσωπικό στοίχημα του δημιουργού τους, ο οποίος απεβίωσε νεότατος λόγω εμφράγματος τα Χριστούγεννα του 2005, χωρίς να προλάβει να αναπτύξει περαιτέρω το φιλόδοξο εγχείρημα του. Έτσι, οι δυσεύρετες αυτές φιγούρες θεωρούνται πλέον σχεδόν συλλεκτικές.

Τον χώρο των παιχνιδιών με μινιατούρες εμπλούτισε πραγματικά μετά από πολύ καιρό η επιλογή της καταξιωμένης εταιρείας στον χώρο Steve Barber Models, όταν το 2014 κυκλοφόρησε μια σειρά από θεματικές μεταλλικές μινιατούρες στην δημοφιλή κλίμακα των 28 χιλιοστών (=1/56). Η σειρά, εκτός από Αιγύπτιους, συμπεριλαμβάνει και Έλληνες/Αρβανίτες ατάκτους, Μανιάτες, Φιλέλληνες, νησιώτες αλλά και φιγούρες για τον Ελληνικό τακτικό στρατό, συμπληρώνοντας το τεράστιο κενό που υπήρχε στον χώρο των φιγούρων για δεκαετίες ολόκληρες. Η ποιότητα τους είναι στα κλασικά επίπεδα της εταιρείας (δηλαδή ελαφρώς χοντροκομμένες ανατομικά), αλλά ιστορικά ακριβείς.

Τον χώρο των μινιατούρων, στην ίδια πάντα κλίμακα (28 χιλ.) συμπληρώνει μια ιδιαίτερη ατομική πρωτοβουλία και πάλι, από την εταιρεία Old Man’s Creations με έδρα την…Ελβετία (!). Με αφορμή την συμπλήρωση των 200 χρόνων από την επανάσταση, η εταιρεία μας προσφέρει μια σειρά από εκπληκτικής λεπτομέρειας φιγούρες ρητίνης με ιστορικές φυσιογνωμίες του Αγώνα, Έλληνες και Τούρκους, ενώ υπόσχεται να επεκτείνει την πολλά υποσχόμενη σειρά της με επιπλέον φιγούρες αγωνιστών του ‘21.

Τέλος, κλείνουμε το κάπως εκτενές άρθρο μας με μία αναφορά και στα ολοένα και πιο δημοφιλή επιτραπέζια παιχνίδια ρόλων. Εδώ την  κατηγορία συμπληρώνει η κυκλοφορία του συστήματος κανόνων «Μυθικές Επαναστάσεις» (στα αγγλικά “Mythic Revolutions”), με την υπογραφή του Φ. Σαγώνα (γνωστός από τις εκδόσεις «Ψυχής τα Λαμπυρίσματα»). Με πρότερη εμπειρία στον χώρο, ο σχεδιαστής επενδύει σε ένα σύστημα κανόνων βασισμένο σε εξάπλευρα ζάρια (D6). Το σύμπαν που δημιουργεί εντάσσεται σε ένα ψευδοϊστορικό περιβάλλον (αρχές 19ου αιώνα), όπου σημαντικά ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες συμπλέκονται με το υπερφυσικό. Οι «Μυθικές Επαναστάσεις» λοιπόν, έρχονται με την μορφή ενός δίγλωσσου (ελληνικά-αγγλικά) χορταστικού τόμου 400 σελίδων, με άφθονη εικονογράφηση (που υπογράφει ο δημιουργός Β. Λόγιος), πληροφορίες για την περίοδο και περιγραφή του συστήματος κανόνων, αλλά και δύο βασικές ιστορίες, με τις οποίες μπορούν να ξεκινήσουν να παίζουν οι παίκτες. Στην πρώτη, παίρνουν μέρος στην ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου το 1826, ενώ στη δεύτερη, οι ήρωες υποδύονται τους πρώτους Έλληνες κατάδικους που φτάνουν στην Αυστραλία εν έτη 1829. Το τελευταίο δίνει κατά κάποιο τρόπο και την ταυτότητα του εγχειρήματος, καθώς το παιχνίδι κυκλοφορεί και στην αγγλική γλώσσα, στοχεύοντας πιθανόν στην νεολαία της ομογένειας στην Αυστραλία.

Για όσους θέλουν να ανακαλύψουν εκδόσεις κόμικς που εμπνέονται από την συγκεκριμένη ιστορική θεμάτικη, σας προτείνουμε να ρίξετε μια ματιά σ’ αυτό το άρθρο μας.

Ευχόμαστε καλή διασκέδαση σε όσους επιλέξουν να δοκιμάσουν με την παρέα τους κάποιες από τις παραπάνω παιχνιδοπροτάσεις μας!

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την πολιτική απορρήτου.